Problemy z trawieniem i przyjmowaniem paszy u koni w wieku senioralnym w zdecydowanej większości mogą wynikać z problemów stomatologicznych. Jednym z częstych acz nadal rzadko diagnozowanych problemów u koni jest patologiczna, odontoklastyczna resorpcja siekaczy oraz kłów, która dopiero niedawno została prawidłowo zidentyfikowana i sklasyfikowana przez naukowców. Co warto wiedzieć o tym schorzeniu?
Odontoklastyczna resorpcja zębów u koni (Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis- EOTRH) to schorzenie, w którym dochodzi na bolesnego uszkodzenia i powolnego rozpuszczenia korzeni siekaczy, a czasami również kłów. Naukowcy wskazują, że schorzenie to jest związane m.in. z procesem starzenia się zębów przy czym stopień nasilenia zjawiska według różnych badaczy wynika z innych czynników. Istnieją prace wskazujące, że wśród czynników mogących mieć związek z syndromem EOTRH są stres oraz obciążenie (wiążące się ze zgrzytaniem zębów), niewystarczające przeżuwanie powodujące, że końska ślina skapuje do siekaczy (które w określonym wieku tracą ochronę dziąseł), czy wreszcie bakterie –Treponema i Tannerella spp, których obecność (100 proc.) stwierdzono w jamie ustnej koni ze zdiagnozowanym problemem stomatologicznym.
Obraz kliniczny i diagnostyka
Choroba ta dotyka najczęściej konie w wieku senioralnym (15+) powodując rozległe zmiany, obrzęk w obrębie korzeni zębów dotkniętych syndromem oraz nadkażenia w obrębie błony śluzowej jamy ustnej. Częstym zjawiskiem współwystępującym jest również proces nadmiernego gromadzenia się w zębodołach cementu, co może dodatkowo stymulować proces zapalny toczących się w jamie ustnej. W miarę postępu choroby konie przestają przyjmować pokarm, tracą na wadze i mogą wykazywać drażliwe zachowanie podczas posiłku. Diagnostyka choroby bazuje na wykonaniu badań radiologicznych i ocenie zmian patologicznych w obrazie radiologicznym siekaczy. Należy również w sposób szczególny zwrócić uwagę na brzydki zapach z końskiego pyska.
Dotychczas nie przeprowadzono szerokich badań mogących wskazać częstość występowania schorzenia. Dlatego też bazujemy obecnie na małych lokalnych próbach klinicznych. Jednym z nich jest przeprowadzone na terenie Brandenburgii badanie, którym objęto 142 konie powyżej 10 roku życia, a średni wiek ocenianych radiologicznie koni wynosił 21 lat. W badanej populacji stwierdzono, że w obrazie radiologicznym siekaczy aż 94 proc. koni wykazywało co najmniej niewielkie zmiany w obrębie korzeni, a 62 proc. koni miało zmiany umiarkowane do ciężkich. Co więcej każdy z pacjentów powyżej 28 roku życia miał co najmniej średnie zmiany w obrazie radiologicznym siekaczy i zdaniem naukowców wymagał specjalistycznej opieki stomatologicznej.
Leczenie EOTRH
Brak rozpoznanych czynników odpowiedzialnych za rozwój patologii sprawia, że współczesna medycyna weterynaryjna oferuje wyłącznie leczenie objawowe. W praktyce sprowadza się ono do ekstrakcji siekaczy oraz leczeniu przeciwbólowym. Obserwacje klinicystów wskazują, że po usunięciu problematycznych zębów i zagojeniu się dziąseł (co ma miejsce zazwyczaj w 2 do 5 tygodni po przeprowadzonym zabiegu) konie odzyskują chęć do jedzenia i widocznie przybierają na masie.
Źródło: Equine Vet J. 2017 Oct 25. doi: 10.1111/evj.12776. [Epub ahead of print]